توپ فضای آموزشی در کدامین زمین می چرخد؟

آذربایجان غربی علیرغم اینکه یکی از استان های ثروتمند از لحاظ داشتن منابع معدنی، طبیعی و برخورداری از پتانسیل بالقوه صنعتی و صادراتی بوده همراه با استان سیستان و بلوچستان از لحاظ سرانه فضای آموزشی در رده های پایین شاخصه های رشد قرار گرفته است.

نوع رنگ بکار رفته در کلاس درس،صندلیهای موجود، چیدمان صندلیهای داخل کلاس،اندازه کلاسهای درس،طول و عرض راهروها،اندازه حیاط مدرسه،سرویسهای بهداشتی و محیطی که کل مدرسه در آن قرار دارد بر آرامش روان و خاطر محصلین و معلمین موثر است.

در سالهای گذشته ،آموزش و پرورش با افزایش ناگهانی جمعیت دانش اموزان در مقاطع مختلف مواجه گردید. بگونه ایی که مجبور شد در مناطقی مدارس را سه نوبته اعلام کند.در آن مقطع مسئولین وقت آموزش و پرورش از کمبود بسیار جدی فضای آموزشی ابراز نگرانی کرده و ادامه وضع موجود را برای آینده علمی کشور مناسب نمی دیدند.

با اعمال سیاستهای کنترل جمعیتی ،به مرور از تعداد جمعیت دانش آموزان کاسته شد و تراکم جمعیتی دانش آموزی به حد نسبتا مناسب تری رسید.اما باز مسئولین آموزش و پرورش از کمبود فضای آموزشی همچنان گلمند باقی ماندند.تا اینکه به تدریج پای خیرینی که قصد اجر معنوی و ثواب اخروی داشتند به میان آمد و به نام خیرین مدرسه ساز در سطح کشور مطرح گردید.

اکنون به نظر میرسد که این اقدام نیز چندان موثر واقع نشده است و ما همچنان از زبان آموزش و پرورشی ها آمارهای ناخوشایندی در این زمینه میشنویم.

این موضوع در استان آذربایجان غربی کمی پررنگتر جلوه میکند.آذربایجان غربی علیرغم اینکه یکی از استان های ثروتمند از لحاظ داشتن منابع معدنی، طبیعی و برخورداری از پتانسیل بالقوه صنعتی و صادراتی بوده همراه با استان سیستان و بلوچستان در رده های پایین شاخصه های رشد قرار گرفته است.

بطوریکه مدیرکل آموزش و پرورش این استان ،رتبه 28 بی سوادی استان و آمارهای ناخوشایند از کودکان بازمانده از تحصیل در استان را بیش از همه معلول نبود فضای آموزشی کافی و مناسب دانسته است.

در حال حاضر تعداد کل دانش آموزان مدارس آذربایجان غربی،در سطح استان اعم از دولتی، غیردولتی، بزرگسالان،ایثارگران، پیش دبستانی و استثنایی 575600 نفر است که از این تعداد،494593 نفر دانش آموز در مدارس عادی دولتی تحصیل می کنند.

به گزارش مسئولین استانی، تراکم دانش آموزان آذربایجان غربی،در کلاس مقاطع ابتدایی 24/36 نفر ، در متوسطه اول 25/85، در متوسطه عمومی 36/58 نفر و در سطح کاردانش و فنی حرفه ای 18/59 نفر است که در مجموع در کلیه مقاطع تحصیلی مدارس دولتی در نقاط شهری و روستایی تراکم کلاسها 24/58 نفر است.

بر همین اساس طبق گفته مدیرکل آموزش و پرورش استان، هم اکنون میزان فضای آموزشی در آذربایجان غربی به ازای هر دانش آموز مقطع ابتدایی 2.28 متر، مقطع متوسطه اول 4.76 متر و مقطع متوسطه دوم 5.57 متر است که این میزان به ترتیب در سطح ملی 4.9 متر، 3.3 و 6.4متر به ازای هر دانش آموز می باشد.

همچنین براساس گفته های مسئولین،این استان از نظر تراکم دانش آموزی براساس شاخص‌های سال 93 و 94 در مقاطع ابتدایی و متوسطه اول و دوم به ترتیب رتبه 23 و 28 کشوری را به خود اختصاص داده است.

طبق برآوردهای انجام شده ، در حال حاضر این استان با کمبود 1700 کلاس درس مواجه است در صورت تامین این مقدار از کمبود ، مدارس موجود از دونوبته بودن خارج شده و تک نوبتی خواهند شد.

اما متاسفانه مشکل تنها تراکم دانش آموزان در کلاسهای درس و دو نوبته بودن مدارس نیست ؛بلکه وجود 500 مدرسه کانکسی،40 آموزشگاه سنگی، 117 آموزشگاه خشتی و 2 هزار کلاس درس تخریبی خود مشکلی مضاعف است که نیازمند رسیدگی فوری میباشد.

این در شرایطی است که طبق گفته مدیر کل آموزش و پرورش آذربایجان غربی،62 درصد دانش‌آموزان استان در مناطق روستایی تحصیل می‌کنند .یعنی بخش قابل توجهی از دانش آموزان کانکس نشین هستند.

طبق آمار موجود ،در حال حاضر از مجموع 3 هزار و 551 ساختمان آموزشی تحت عنوان مدرسه در استان 440 مدرسه با 1850 کلاس درس توسط خیرین احداث شده است.با شرایط مذکور،امیدواری مسئولین صرفا به امور خیریه با روال کنونی نخواهد توانست مشکلات استان را حل نماید.

به نظر میرسد برای بهبود شرایط فضای آموزشی چیزی بالاتر از رضایت دادن به شرایط فعلی لازم است.چرا که نه تنها حضور خیرین مدرسه ساز طبق شرایط کنونی ،نمیتواند در کوتاه مدت کارساز باشد.بلکه طبق نظر مدیرکل توسعه، تجهیز و نوسازی مدارس آذربایجان‌غربی ،اعتبارات دولتی هم برای نوسازی و احداث مدارس نیز پاسخگوی نیاز فضای آموزشی استان نیست.

لذا ضروری است تا مسئولین ضمن برطرف کردن بروکراسی اداری ،شرایط حضور خیرین در این زمینه را آسان تر کنند و از سوی دیگر منابع جدیدی را برای کسب اعتبارات لازم مهیا سازند.

به همین منظور ،برای بهبود شاخص های رشد در این خصوص ،متولیان امر باید با برنامه ریزی مناسب نسبت به ایجاد تشویقهای لازم،جذب منابع مالی کافی و بهره مندی از سرمایه گذاریهای بخش خصوی اقدام کنند.