به گزارش تابناک خراسان رضوی حجت الاسلام و المسلمین محمد علی مروی در گفت‌وگو با ایسنا، عنوان کرد: روز هشتم ذی حجه، روز «ترویه» است و علت نامگذاری این روز، بدان جهت است كه در منی و عرفات آب وجود نداشت و حاجیانی كه قصد وقوف در منی و عرفات را داشتند، باید از مكه معظمه برای خود آب تهیه كرده و به همراه خود می‌بردند كه چنین حالتی را «ترویه» می‌نامند.
وی ادامه داد: «ترویه» از ریشه «ر ـ و ـ ی» به معنای سیراب كردن، برداشتن آب، بستن بار و بنه بر مَركب، اندیشه كردن در انجام كار است.
مروی تصریح کرد: در روز هشتم ذی حجه، حاجیان برای اطمینان یافتن از برداشتن آب از سوی همسفران، از یكدیگر می پرسیدند: «هل تروّیتم»؛ «آیا آب ذخیره كرده‌اید؟» بر پایه روایتی از امام صادق (ع)، جبرئیل در روز هشتم ذی‌حجه به ابراهیم سفارش كرد كه برای خود و خانواده‌اش از مكه آب بردارد؛ زیرا در منا و عرفات آب یافت نمی شود.
این کارشناس مذهبی در رابطه با دیگر دلایل نام گذاری روزهشتم ذی به یوم الترویه، گفت: در وجه نامگذاری، وجوهی دیگر نیز آورده‌اند؛ از جمله این‌كه حضرت آدم (ع) در این روز در پی فراغت از بنای خانه كعبه، در باره پاداش طواف‌كننده و زائر آن به اندیشه فرورفت؛ از این رو، این روز را ترویه نامیدند و ابراهیم (ع) پس از رویای ذبح فرزند در شب هشتم ذی‌حجه، در روز هشتم به اندیشیدن در رویای خود پرداخت. مفسران هم از این رویداد یاد كرده‌اند؛ در برخی روایات، بازگویی و آموزش مناسك حج از جانب جبرئیل (ع) به آدم (ع) یا ابراهیم (ع) در روز هشتم ذی حجه، دلیل این نامگذاری دانسته شده است. یوم الترویه را «یوم النقله» و «یوم المنی» نیز گفته‌اند؛ زیرا حاجیان در آن روز از مكه به منا حركت می‌كنند.
مروی با اشاره به آیاتی از قرآن كریم که بر روز ترویه تفسیر و تطبیق شده است، خاطر نشان کرد: به روایتی، مقصود از «الشفع» در آیه سه فجر/۸۹ كه خداوند به آن سوگند یاد كرده، روز ترویه است. بر پایه سخن سعید بن مسیب، واژه «شاهد» در آیه ۳ بروج/۸۵ كه خداوند به آن سوگند خورده، روز ترویه است. آیه ۱۹۶ بقره/۲ از سه روز روزه در موسم حج و هفت روز روزه در پی بازگشت به وطن برای كسی كه حج تمتع به جا آورده، ولی قربانی ندارد، یاد كرده است: (فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَیسَرَ مِنَ الْهَدْی فَمَنْ لَمْ یجِدْ فَصِیامُ ثَلاثَةِ أَیامٍ فِی الْحَجِّ وَ سَبْعَةٍ إِذا رَجَعْتُمْ...) مفسران بر آنند كه مقصود از سه روز روزه (فَصِیامُ ثَلاثَةِ أَیامٍ فِی الْحَجِّ) در ایام حج، هفتم تا نهم ذی‌حجه است. از این رو، آیه شامل روز ترویه هم می شود. به گفته برخی مفسران، مقصود از «ایام معلومات» در آیه ۲۸ حج/۲۲ دهه اول ذی حجه و یا پنج روز از آن است؛ یعنی روزهای ترویه و عرفه و عید قربان تا روز دوازدهم كه مردم در آن به ذكر خداوند فراخوانده شده‌اند: (وَ یذْكُرُوا اسْمَ اللهِ فی أَیامٍ مَعْلُوماتٍ...)؛ در روزگار جاهلیت، روز ترویه واپسین روز از بازار ذو المجاز و عكاظ بوده و در آن روز، پرده دیباج را بر كعبه می‌پوشاندند.
مروی در خصوص رویدادهای تاریخی این روز در مكه، اظهار کرد: عزیمت امام حسین (ع) و همراهانش به عراق در سال ۶۰ ه.ق، قیام حسین بن علی بن حسن مثلث، از نوادگان امام حسن (ع) بر ضد هادی عباسی به سال ۱۶۹ یا ۱۷۰ق. كه به كشته شدن وی و جمعی فراوان از یارانش در فخ در شش میلی مكه انجامید، هجوم ابوطاهر قرمطی در سال ۳۱۷ق. به مكه و كشتار بیش از ۳۰۰۰۰ تن از حاجیان و مردم مكه و سرقت حجرالاسود به دست وی، اشاره کرد.
احكام روز ترویه
وی در رابطه با احکام رو هشتم ذی حجه، خاطر نشان کرد: به باور همه فقیهان اهل سنت واغلب فقیهان امامی، احرام بستن برای حج در روز هشتم، برای كسی كه حج تمتع انجام می‌دهد، مستحب است؛ به باور فقیهان اهل سنت، مستحب است حاجی نماز ظهر و عصر روز ترویه را در منا بخواند، بر خلاف امامیان كه به پشتوانه روایت محمد بن مسلم، خواندن نماز ظهر و عصر در مكه را برای غیر امام (امیر الحاج) مستحب می‌دانند و تنها بر سرپرست حاجیان (امام) اقامه نماز ظهر در منا در روز ترویه را مستحب می دانند. به طور کلی مستحب است حاجی در روز ترویه، نخست به منا برود و در شب نهم تا طلوع فجر در منا بماند و سپس رهسپار عرفات شود.
وی ادامه داد: بر پایه روایات، فقیهان شیعه و اهل سنت روزه گرفتن در روز ترویه را برای غیر حاجیان، گرفتن شارب و چیدن ناخن و غسل و نیز پوشیدن لباس احرام و رفتن به مسجدالحرام با پای برهنه با وقار و آرامش، بستن احرام پس از نماز ظهر یا عصر در نزدیكی مقام ابراهیم، و خواندن دعای ویژه و به جا آوردن طواف و نماز آن و كوچ به منا را از جمله اعمال مستحب در این روز می‌دانند.
