تعادل نوشت:
حسين عبده‌تبريزي، مشاور مالي و مسكن وزير راه و شهرسازي و رييس سابق بورس تهران معتقد است: «بسياري از بانك‌ها در پنج سال اخير، ترازنامه‌هاي خود را آرايش كرده‌اند» و باور دارد كه «بانك‌ها اخيرا به مشتريان ناشناس اعتبارات داده‌اند» و مي‌گويد: «موردي را در بانك‌هاي دولتي داريد كه فردي ميلياردها تومان تسهيلات گرفته اما نام و نشان او به درستي معلوم نيست.»
اين كارشناس ورزيده بازار پول و سرمايه معتقد است: «متاسفانه بانك‌ها با بي‌نظمي بسيار، تسهيلات خود را توزيع كرده‌اند. از اين نظر، امسال شاهد خواهيم بود كه با شفاف‌تر شدن وضعيت برخي بانك‌ها، آنها ناچار به تجديد ساختار و ترميم سرمايه‌هاي خود شوند و حتي دور از انتظار نيست اگر با بانك‌هاي ديگر ادغام شوند.»
وي در ادامه گفت: وضعيت جاري بدهي‌هاي معوق بانك‌ها به ابعاد بحراني نزديك شده است. اين شرايط حاصل انباشت مشكلات ۱۰سال اخير است. در خردادماه سال ۱۳۸۴، وضع بانك‌هاي ايراني درخشان نبود، اما به هيچ‌وجه قابل مقايسه با وضع جاري امروز آنها نيست. مي‌گويند حجم تسهيلات اعطايي شبكه بانكي تا پايان سال ۱۳۹۳ به ۳۲۴ هزار ميليارد تومان مي‌رسد. چقدر از اين مبلغ، واقعا اعتبارات جديد (Fresh) است و چه ميزان تمديد اعتبارات گذشته و در واقع معوقه است. اگر پاسخ آن باشد كه بخش اعظم اين اعتبارات تمديد اعتبارات قبلي است، آنگاه باور به نرخ ۱۵درصد معوقه اعلام شده دشوار خواهد بود. پول تازه Fresh Money تزريقي به اقتصاد زياد نيست.
پول بودن وجوهي كه بانك به عنوان «اعتبار» از آن ياد مي‌كنند، خيلي كم است، رقم قابل‌ملاحظه‌يي از اين اعتبار تمديد اعتبارات است. تكرار كنم كه بخش قابل ملاحظه‌يي از اين اعتبارات، تمديد تسهيلات قبلي است. پول جديدي نيست كه در جريان فعاليت كسب و كار قرار بگيرد. وقتي مشتري با مراجعه به بانك عنوان مي‌كند توان پرداخت تسهيلات دريافتي را ندارد، بانك وام جديدي به مشتري پرداخت مي‌كند تا از محل آن سود تسهيلات قبلي خود را وصول كند؛ يعني به تمديد وام قبلي مي‌پردازد. بدين‌ترتيب، ميزان حجم پول بالا مي‌رود، اما در واقع پولي به جريان فعاليت كسب و كار راه نيافته است. تنها اتفاق آن است كه نظام بانكي سودي را شناسايي كرده است. اگر مشتري نتواند اين تسهيلات انباشته را پرداخت كند، نظام بانكي سود موهومي را شناسايي كرده است.
در سال ۱۳۹۳، نظام بانكي ۱۵۰هزار ميليارد تومان سود پرداخت مي‌كند و نمي‌توان مطمئن بود كه چنين درآمدي تحصيل شده است. فكر نمي‌كنم نظام بانكي چنين درآمدي داشته باشد. اينكه از كجا اين سودها را خواهد داد، نمي‌دانم. با اين معوقات سنگين، نظام بانكي چنين درآمدي نداشته است. پس، كاربرد واژه «بحران» براي توصيف موقعيت جاري نظام بانكي، متاسفانه قرين واقعيت است.
منبع: تابناک
