کارگردان مستند «کار در واگن» در مراسم رونمایی از این مستند آن را سندی جامعه‌شناسانه از شهر زیرزمینی تهران معرفی کرد که به دستفروشی نگاهی انسانی داشته است.
نشست رونمایی از مستند «کار در واگن» از تولیدات جدید شبکه مستند، دوشنبه، ۱۴ دی با حضور امیر تاجیک مدیر شبکه مستند برگزار شد.
در این نشست ابوالقاسم ناصری مدیر گروه تولید شبکه، پریسا عشقی کارگردان، رضا بهشتی تدوینگر، طهماسب صلح جو منتقد و اهالی رسانه نیز حضور داشتند.
در ابتدای نشست تاجیک در سخنانی اظهار کرد: از ابتدای کار در شبکه تلاشمان بر این بود موضوعاتی را در دستور کار قرار بدهیم که بخش هایی از اجتماع را در بربگیرد. خانم عشقی نیز برای ساخت «کار در واگن» با مشقت های بسیار توانستند به معضل دستفروشان در ایستگاه های مترو بپردازند.
علاوه بر بیان معضل، راهکار هم ارائه می‌کنیم
وی افزود: البته این مستند صرفا به بیان معضل نمی پردازد بلکه تلاش می‌کند راهکار نیز ارایه کند. از این رو امیدوارم به عنوان یک کار اجتماعی تاثیر خوبی در مردم داشته باشد.
در ادامه عشقی در سخنانی گفت: سرانجام موفق شدم به سوژه ای که سال‌ها در ذهنم بود، بپردازم. جا دارد تشکر ویژه‌ای از مدیر شبکه مستند داشته باشم که با شجاعت از همان ابتدا مستندهای اجتماعی را در رأس کار خود قرار دادند.
وی تصریح کرد: این گونه مستند همواره پرالتهاب است و مستندساز روی هر چیزی که دست بگذارد سر و صدا بلند می شود. ما برای ساخت این کار فکر کردیم بهتر است با نگاه تصحیح آمیز به این موضوع بنگریم.
اگر برند شبکه مستند نبود این کار ساخته نمی‌شد
این مستندساز ادامه داد: اگر برند شبکه مستند نبود، هیچوقت اعتماد مسؤولان مترو به ما جذب نمی شد. از طرفی ما نمی خواستیم سیاه‌نمایی کنیم یا کارمان در سطح بماند. مستندسازی یعنی مشقت کشیدن و من در «کار در واگن» به وظیفه ام عمل کرده ام.
در ادامه بخش‌هایی از مستند برای حاضران به نمایش درآمد و سپس عشقی از طهماسب صلح جو خواست به عنوان یکی از اولین تماشاگران فیلمش به بیان نظرات خود بپردازد.
نگاه انسانی کارگردان به دستفروشان برایم ارزشمند است
صلح‌جو نیز در سخنانی گفت: کار خانم عشقی به این دلیل برایم ارزشمند است که او در این فیلم به دستفروشی به چشم فاجعه نگاه نکرده است بلکه نگاه انسانی به این موضوع دارد که به دل من نشست و آن را پسندیدم.
این منتقد همچنین به این نکته اشاره کرد که مستندهای نظیر «کار در واگن» را باید مدیران که خود موفق به حضور در جامعه نمی‌شوند، تماشا کنند تا به مسائل پی ببرند.
ابوالقاسم ناصری مدیر گروه تولید شبکه نیز از این نکته نام برد که بهتر است پرداختن به موضوع دستفروشی در مترو را خاتمه یافته ندانیم و مستندسازان دیگری نیز به آن بپردازند.
در ادامه عشقی درباره رعایت اصل بی طرفی در این اثر توضیح داد: من با وجود محدودیت‌های امنیتی این فیلم را ساخته‌ام با این حال از ابتدا فکر میکردم این مستند را برای هرجا که بسازم باید به موضوع آن بی طرفانه نگاه کنم. همان‌طور که نگاه بدی به دستفروشان نداشته ام به این نکته هم اشاره کرده ام که باید به مترو هم حق داد و بهتر است قانون ساماندهی و نظارت بر این افراد وجود داشته باشد.
ثبت سند جامعه‌شناسانه از شهر زیرزمینی تهران
وی یادآور شد: ما در ابتدا برای ساخت این مستند با منع قانونی روبه‌رو بودیم اما با کمک مدیریت شبکه و در یک جلسه با مسوولان مربوطه این مشکل حل شد. من هم سعی کردم نگاه واقعی و به روز داشته باشم و سند جامعه شناسانه ای از شهر زیرزمینی تهران ثبت کنم.
این مستندساز اکثر زنان فروشنده در مترو را بدسرپرست یا بی سرپرست معرفی کرد و گفت: این افراد اغلب تخصص و سواد ندارند و بسیار آسیب پذیر هستند و با معضلاتی چون اعتیاد شوهر یا پسر درگیر شده اند.
عشقی محیط مترو را خشن دانست و گفت: هر بار که بعد از ۱۲ ،۱۳ ساعت کار به خانه می آمدم حتی تحمل صدای تلویزیون را هم نداشتم و علیرغم تصوری که ممکن است وجود داشته باشد کار در فضای مترو خشن است. البته دوست داشتم یک ماه در مترو باشم اما بیشتر از پنج روز به ما اجازه کار داده نشد، چهار پنج روز هم با خانم دستفروشی که اجازه داد کنارش باشیم وقت صرف کردیم.
کارگردان «جلال آل احمد» یادآور شد: همچنین مصر بودم از عوامل حرفه ای استفاده کنم و محمد حدادی که برای مستند دیگری در جشنواره حقیقت جایزه گرفت جا داشت برای تصویربرداری کار ما جایزه دریافت می کرد. هادی ساعد صدابردار کار ما نیز با وجود مشکلات عدیده ۸۰ درصد صداهایی را که می‌خواستیم ضبط کرد. در مجموع گروه خوب و حرفه‌ای داشتیم و با وجود آنها علیرغم سختی‌ها و چالش‌های «کار در واگن» خاطره ماندگاری برایم شکل گرفت. به ویژه که می‌خواستم کاری ارائه دهم که نسبت به کار قبلی من بهتر باشد.
«کار در واگن» ساعت 14 روز جمعه 18 دی از شبکه مستند سیما روی آنتن می رود.
منبع: ایسنا
