محمد سعیدی کیست و چرا از ریاست سازمان کشتیرانی استعفا کرد؟

روز ۶ مرداد ۹۸، محمد سعیدی، مدیرعامل سازمان کشتیرانی از سمت خود استعفاء کرد. برخی گمانه‌زنی‌ها، رویدادهای منجر به توقیف نفتکش ایرانی در جبل‌الطارق توسط نیروی دریایی انگلستان و همچنین در توقیف نگه داشتن نفتکش ایرانی در جده عربستان را از دلایل فشار بر سعیدی برای استعفاء دانسته‌اند. همچنین خبرگزاری آنا در گزارشی، عوامل استعفای سعیدی از کشتیرانی را انتصابات فامیلی، احتمال تخلفات ساخت‌وساز در مجموعه شیان، بدهی سنگین نزدیک به ۱۰۰۰ میلیارد تومانی به بانک‌های تجارت و سپه، عدم سوخت‌رسانی به کشتی‌های ایرانی و غرق شدن دو کشتی ایرانی در دریای خزر برشمرده است.

محمد سعیدی، دوم شهریورماه ۱۳۹۴ با حکمی از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت، به عنوان مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران منصوب شده بود.

سعیدی در زمان انتصاب، سرپرست هلدینگ شستا و عضو هیأت مدیره این مجموعه بود. [۱]

اما گمانه بسیار مهم دیگری هم که درباره دلیل کناره‌گیری سعیدی وجود دارد، انتشار فهرستی از مسوولان که ظن دوتابعیتی بودن ایشان وجود دارد و حضور نام سعیدی در این فهرست است. محمدجواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد در مجلس و از پیگیران اصلی مساله مسوولان دوتابیعتی در مجلس، روز دوشنبه(۷ مرداد) مدعی شد که سعیدی دارای تابعیت دوگانه ایرانی-اتریشی است.

محمد سعیدی گرچه چند سالی است که چندان بروز و ظهور رسانه‌ای ندارد، لیکن واجد مسوولیت‌های بسیار مهم و حساسی در جمهوری اسلامی بوده، که از آن جمله مسوولیت‌های اطلاعاتی است. همین موضوع، بحث دوتابعیتی بودن او را بسیار قابل‌تامل می سازد.

او  متولد ۱۳۴۰ در اراک، در جوانی عضو کمیته انقلاب اسلامی بود و با تشکیل وزارت اطلاعات در سال ۶۳ به این نهاد پیوست.

او که در زمان حضور در وزارت اطلاعات، روابط نزدیکی با غلامرضا آقازاده، وزیر نفت دولت هاشمی(از ۶۴ تا ۷۶) پیدا کرد، با شروع دولت اصلاحات و رفتن آقازاده از وزارت نفت به راس سازمان انرژی اتمی، به همراه آقازاده به این سازمان پیوست. سعیدی در تشکیلات تحت ریاست آقازاده تا حد قائم مقامی سازمان بالا رفت و از همان‌جا وارد تیم مذاکرات هسته ای  شد. سعیدی از ابتدای شروع مساله هسته‌ای ایران در اوایل دهه ۸۰ و زمانی که حسن روحانی دبیر شورایعالی امنیت ملی و مذاکره‌کننده ارشد ایران بود، عضو تیم مذاکره‌کننده ایران شد. [۲] سعیدی در کنار آقازاده

با شروع به کار دولت نهم و جایگزینی علی لاریجانی به جای حسن روحانی به عنوان دبیر شورایعالی امنیت ملی(که دوره لاریجانی  از مرداد ۸۴ تا مهر ۸۶ به طول انجامید) سعیدی در کنار جواد وعیدی، سید علی حسینی تاش، محمدمهدی آخوندزاده، سید عباس عراقچی، کاظم غریب آبادی، عضو تیم مذاکرات هسته‌ای در دو سال نخست دولت محمود احمدی‌نژاد بود. [۳] بعد از رفتن لاریجانی از شورای عالی امنیت ملی، سعیدی دوباره به سازمان انرژی اتمی تحت ریاست  آقازاده  رفت و به عنوان  به‌عنوان معاون برنامه‌ریزی، بین‌الملل و امور مجلس این سازمان مشغول به کار  شد.

در تیرماه ۸۸، بعد از استعفای غلامرضا آقازاده(که از افراد نزدیک حلقه هاشمی محسوب می شد) که در فضای فتنه بعد از انتخابات ریاست جمهوری صورت گرفت، نام سعیدی هم در کنار علی‌اکبر صالحی به عنوان گزینه ریاست سازمان مطرح بود که در نهایت صالحی از سوی محمود احمدی‌نژاد به این سمت منصوب شد. [۴] با رفتن آقازاده، دیری نپایید که سعیدی هم در نهایت در ۲۴ آذرماه ۸۸ از سازمان انرژی اتمی استعفاء کرد. [۵]

سعیدی در دولت روحانی به عنوان معاون بین‌الملل شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی(شستا) یکی از بزرگ‌ترین هلدینگ‌های اقتصادی کشور انتخاب شد. گفته می شود روابط نزدیک سعیدی با علی ربیعی(مشهور به عباد) که در وزارت اطلاعات ایجاد  شد، از عوامل حضور او در  شستا در زمان سکانداری ربیعی در وزارت کار شد ...

در ۲ تیر ۹۴، رسانه‌ها خبر دادند که طی حکمی از سوی سید تقی نوربخش مدیرعامل وقت سازمان تامین اجتماعی، اعضای جدید هیات مدیره شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) انتخاب شدند. طبق این گزارش‌ها، آقایان مجتبی انصاری، عصاری، محمد سعیدی، رضا راعی، علی ظفرزاده، مرتضی لطفی و سیدمحمدرضا آیت‌اللهی به عنوان اعضای جدید هیات مدیره انتخاب شدند.  این هیات مدیره، سعیدی را به عنوان سرپرست شستا برگزید و سعیدی تا ۳۱ مرداد و انتخاب مدیرعامل در این مسوولیت بود. [۶]

وبسایت ضدانقلاب سحام نیوز در همان مقطع، در گزارشی مدعی شد که سعیدی در زمان عضویت در تیم مذاکره‌کننده مرتکب یک اشتباه امنیتی عجیب شد:

" در اخبار محرمانه چند بولتن امنیتی در سال ۱۳۸۷ ذکر شده بود که «محمدسعیدی یکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، لپ تاپ خود را در محل مذاکرات(هتلی در وین) مفقود کرده است. در این لپ تاپ، اطلاعات مهمی حاوی نوع، تعداد، مدل، طراحی و… انواع سانتریفیوژهای فعال در مراکز غنی‌سازی کشور وجود داشت که سعیدی با مفقود کردن آن در هتل محل مذاکرات، اطلاعات مهمی را از زیر ساخت‌های هسته‌ای کشور در اختیار کشورهای مذاکره کننده قرار داد.

پس از مفقود شدن این لپ تاپ، سعیدی تحت فشار مقامات کشور قرار گرفت و با ذکر این‌که «قرار بوده این اطلاعات را به آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای بدهد، اما لپ تاپش مفقود شده، در نهایت از تعقیب مصون ماند. "[۷]

وبسایت فردانیوز در ۱۴ تیر ۹۴، در واکنش به انتصاب سعیدی به عنوان مدیرعامل شستا در گزارشی به سوابق او پرداخت و مدعی شد که در مدرک تحصیلی او هم ابهام جدی وجود دارد:

"جالب آن‌جاست که مدارک تحصیلی محمد سعیدی در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. وی تنها فردی در کشور است که بعد از اخذ مدرک دیپلم توانست مفتخر به اخذ سه دکترای حقوق بین‌الملل، دکترای شیمی و دکترای مدیریت استراتژیک از دانشگاه‌های مختلف شود.

هرچند نزدیکان به دولت دائما لفظ بی‌سواد را به منتقدان نسبت می‌دهند اما تلاش یکی از اطرافیان رئیس‌جمهور برای انتصاب سعیدی با سابقه تحصیلی سراسر ابهام نشان می‌دهد که دولت چندان هم نسبت به بکارگیری افراد با سوابق مجهول‌ به شرط همراهی با خود بی‌رغبت نیست. "[۸]