«حسین مسرت» نويسنده و پژوهشگر فرهنگي به مناسبت سالگرد ايام آغاز بكار خانه‌ي مطبوعات یزد در يادداشتي به تاريخچه شكل‌گيري مطبوعات در اين ديار و خانه مطبوعات يزد به عنوان نخستين خانه مطبوعات كشور پرداخته است.
کد خبر: ۶۹۴۴۶۲
تاریخ انتشار: ۰۳ دی ۱۳۹۷ - ۱۰:۰۱ 24 December 2018

مسرت در اين ياداشت كه با نقل قولي از ج.سيرتن مبني بر اين كه «مطبوعات روزنامه‌ای، دانشگاه تودۀ مردم است» آغاز شده، آورده است؛ «امروزه با این که شاهد رشد فزایندۀ پایگاه ، گروه و کانال‌های مجازی هستیم، هنوز مطبوعات (نشریّات کاغذی) جایگاه گذشته و همیشگی خود را حفظ کرده‌اند، هنوز بوی روزنامه و خواندن اخبار دلنشین است و این به واسطه‌ي نقش پایدار نشریات در رشد و ارتقای فرهنگ و دانش بشری است.

مطبوعات در طول تاریخ پیدایش خود نقش بس مهمی در تحولات تاریخی جوامع گوناگون داشته‌اند؛ پیروزی جنبش مشروطه و انقلاب اسلامی در ایران و دیگر رخدادها و انقلاب‌ها در دیگر کشور‌های جهان مدیون وجود روزنامه‌ها است .

جامعه ای که روزنامه نداشته باشد، یعنی زنده نیست و بخوانيم جان كلام را از گفته‌ي «اميل زولا» نويسنده‌ي فرانسوی كه مي‌گويد: «روزنامه، فرياد و حيات و زندگی است. آوايی است كه از پيكر جانداری بلند می‌شود، نبضی است كه می‌زند و حركت می‌كند و گواهی است بر آن كه هنوز قلب كار می‌كند و نمودار آن است كه در پيكرِ كشور، روح و رمقی باقی است . »

تاریخچه‌ي مطبوعات یزد

روزنامه‌ها شاهدان تاريخ هستند و جزءِ اسناد تاريخی. اين حُكم هر چند درباره‌ي مطبوعات پايتخت صادق‌تر است، اما مطبوعات شهرستان‌ها نيز به گاهِ رويدادهايی همچون؛ مشروطيت و غيره نقش خود را به خوبی بازی كرده‌اند، از اين رو می‌توانیم بهترين دانستنی‌ها درباره‌ي رويدادهای مشروطه يزد را در درون مجموعه روزنامه‌های؛ انجمن ولايتی، سفينه‌ي نجات، محاكمات يزد و معرفت، بيابيم .

همپای گسترش و رشد جنبش آزادي‌خواهی مشروطه در سراسر ايران و آغاز دگرگونی بنيادی در انديشه و فرهنگ و ادب ايرانيان، روزنامه‌های فراوانی در سرتاسر ايران به پيشواز اين ديگرگونی رفته و منادی اين جنبش شدند. يزد نيز بركنار از اين تب و تاب نبود و به وسيله‌ي نوانديشان اهل قلم و درد، جرايد چندی بنيان شد.

نخستين جريده، «سفينه‌ي نجات» بود كه به وسيله‌ي نويسنده و هنرمند توانای يزد، «محمّد صادقِ سفينه» شروع بكار كرد، همو با پشتكار خود چندين نشريه‌ي ديگر را نيز در يزد چاپ و منتشر كرد .

در دورۀ بعد می‌بايد از هفته نامه‌ي بسيار خوب «شيركوه» نام برد كه از سال 1301 تا 1321 هجري شمسي (زمان توقيف) چاپ می‌شد. در سال‌های 1325 تا 1332، در شهر كوچك يزد به گونه‌ي همزمان، 20 هفته‌نامه یا روزنامه چاپ می‌شد و اين برای شهر كوچكی چون يزد، بسيار جای شگفتی بود .

پس از كودتای مرداد 1332 تا بهمن 1357، چندين هفته‌نامه چاپ می‌شد كه چهار نشريه‌ي خوب شامل صدای یزد، طوفان يزد، ملك و ناصر، رونق‌بخش فرهنگ و ادب يزد بودند. پديده‌ي جالب مطبوعات يزد نيز چاپ هفته‌نامۀ ملك يزد به سردبيری «اكبر ملك» و اکنون فرزندش «ملک فاروق ملک» است كه از سال 1329 ش تاكنون چاپ می‌شود .

از سال 1357 همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی وقفه‌ای کوتاه در چاپ مطبوعات اتفاق افتاد مانند تعطیلی ناصر یزد امّا پس از چند سال، هفته‌نامه‌ي ندای یزد در سال 1363 با صاحب امتیازی «محمّدتقی عسکری کامران» پا گرفت و پس از آن نشریاتی چون پیمان یزد، بشارت نو، پرگار، خاتم یزد، یزد امروز، آیینۀ یزد، مهرطلبان و ده‌ها روزنامه، هفته‌نامه، ماهنامه و فصل‌نامه بر رونق مطبوعات استان یزد افزود به گونه‌ای که اکنون تقریباً تمام شهرستان‌های استان یزد دارای نشریه ای مستقل هستند .

خانه‌ي مطبوعات یزد

در زمان مدیريت آقاي «محمد کاظمینی» بر اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد، در زمستان 1379، آقای «محمود حسینی فهرجی» به ریاست اداره‌ي فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی منصوب شد و آقای «محمّد فاضلی شورکی» هم که به تازگی از آموزش و پرورش بازنشسته شده بود، برای کارشناسی مطبوعات اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی منصوب شد. در آن زمان آقای «احمد بورقانی» در حوزه‌ معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حضوری علاقه‌مندانه و مقتدرانه داشت و ازینرو با پیگیری‌های انجام شده، نخستین خانه‌ي مطبوعات کشور در شهر یزد و در محل حسینیه‌ي ناظم التجّار بنیان شد و طی آیینی توسّط حجّت الاسلام حاج شیخ «محمّدعلی صدوقی» امام جمعه‌‌ي وقت یزد که همزمان، معاونت پارلمانی ریاست جمهوری را هم برعهده داشتند، افتتاح شد. همزمان با این گشایش، آقای حسین دانشجو(پدر شهید حمید دانشجو) که ارتباط صمیمانه‌ای با اصحاب فرهنگ و قلم داشت، به سمت نخستین مدیر خانۀ مطبوعات یزد منصوب شد.

خانه‌ي مطبوعات، بعدها به مکان های گوناگونی مانند گذر مازاری‌ها و غیره منتقل شد که مکان کنونی واقع در کوچۀ برخوردار نیز در همان سال برای انجمن خوشنویسان یزد خریداری شد و خوشبختانه هم اکنون در اختیار اصحاب فرهنگ یزد است و شاهد فعالیت‌های خوب خانۀ مطبوعات استان یزد هستیم.»

منبع: ایسنا
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار