کرمانشاه هم به زودی به یک شهر بندری تبدیل می شود اما از نوع 'خشک' آن؛ مدیران استان تاکید دارند که مجوز تاسیس 'بندر خشک' را گرفته اند و کار آن در مراحل نهایی است؛ اقدامی که اگر اسیر تعلل نشود می تواند موتور اقتصاد استان را روشن کند.
به گزارش تابناک به نقل از ایرنا،کانتینر' یک نقطه عطف در حمل و نقل دریایی و جابجایی آسان و سریع کالا بود اما این روزها استفاده از کانتینر و کشتی های بسیار بزرگ تجاری آنقدر گسترده شده که بنادر و گمرک دست های خود را به نشانه ناتوانی در پاسخگویی به موقع بالا برده اند.
اقیانوس کانتینرها سبب رشد قابل توجه میزان کالا و ترافیک در مسیرهای منتهی به بنادر شده و از سوی دیگر، 'کمبود فضای مناسب برای تخلیه، انبارسازی و بارگیری کانتینرها' بر مشکلات واردات و صادرات افزوده است.
به همین دلیل است که اکنون معطلی های چندین هفته و چند ماهه برای بسیاری بازرگانان طبیعی شده و چون کالاهای وارداتی در زمان نیاز به دست مصرف کننده داخلی نمی رسد، سبب تلاطم در بازار تقاضا و نوسان قیمت ها می شود.
گاه ممکن است در زمانی که کالای وارداتی یا صادراتی در صف ترخیص از گمرک هستند، تصویب یک قانون جدید، کالا را در مخمصه بیندازد و حتی تاجر به خاک سیاه بنشاند.
برای حل این مشکلات هزینهبر است که ایده 'بندر خشک' متولد شد.
** بندر خشک چیست؟
آیین‌نامه اجرایی ایجاد و فعالیت بنادر خشک در کشور مصوبه سال 93، بندر خشک را این طور تعریف کرده است: بندر خشک (dry port) پایانه‌ای ترکیبی در داخل کشور و مجاور خطوط اصلی ریلی و جاده‌ای مبادلاتی کشور(ایستگاه‌های ریلی و پایانه‌های جاده‌ای) و در نزدیکی مراکز تجمع کالا (تولید یا مصرف) است که حداقل به وسیله 2 شیوه ریل و جاده با بنادر ساحلی یا مرزهای فعال تجاری متصل بوده و به منظور دستیابی به اهداف ماده یک آیین‌نامه ایجاد می‌شود.
در ماده یک آیین نامه هم، بهبود نظام حمل و نقل در کشور با تکیه بر حمل و نقل کالا در فواصل طولانی توسط راه‌آهن و فواصل کوتاه توسط کامیون، تسهیل تغییر وسایل حمل و نقل، کاهش قیمت تمام شده کالا و تسهیل قوانین گمرکی و استفاده از مرز به عنوان نقطه عبور، از اهداف احداث و بهره‌برداری از بنادر خشک عنوان شده است.
البته بندر خشک (بندر داخلی یا لجستیک پارک) صرفا مقصد بنادر دریایی نیست و می تواند مرکزی برای تخلیه، بارگیری، انبارسازی موقت کانتینرها، بارهای عمومی یا فله از طریق حمل و نقل جاده ای یا فرودگاه‌ها هم باشد.
پس از ورود کالا به بندر خشک، تمام خدمات مرتبط با امور گمرکی، بانکی، انتظامی و سایر خدماتی مثل بازرسی‌های لازم برای واردات و صادرات بار در هر زمان ممکن فراهم می‌شود؛ در واقع این بندر می‌تواند در بارنامه‌ها، هم به عنوان مبدا و هم مقصد کالا ذکر شود.
متولی تاسیس و نظارت بر بنادر خشک وزارت راه و شهرسازی و 'راه آهن' است.
** کرمانشاه در لیست هفت بندر خشک کشور
آنچنان که مجتبی نیک کردار، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمانشاه به خبرنگار ایرنا گفت، تاکنون ایجاد 'هفت بندر خشک' در کشور به تایید وزارت راه و شهرسازی رسیده است.
مکان یابی دقیق همه این هفت نقطه هنوز به صورت رسمی اعلام نشده اما گویا قرار است در استان های یزد، گلستان، اردبیل، تهران و اصفهان تاسیس شوند.
به گفته نیک کردار، با تایید وزیر راه و شهرسازی، استان کرمانشاه هم در این لیست قرار گرفته و به زودی صاحب بندر خشک می شود.
او گفت: به دنبال پیگیری ها و رایزنی های گسترده مدیران استانی، وزیر راه و شهرسازی به دلیل موقعیت راهبردی کرمانشاه، پذیرفت که این استان هم یکی از هفت استان ایجاد بندر خشک باشد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمانشاه اظهار داشت که با جدیت پیگیر این موضوع هستیم و اکنون کار در مرحله گرفتن مجوزهای لازم برای ایجاد بندر است.
او با اشاره به تهیه طرح ایجاد بندر خشک در استان کرمانشاه تاکید کرد که 'بزودی این کار نهایی می شود.'
** مکان پیشنهادی برای ایجاد بندر کرمانشاه
یکی از اقدام های تعیین کننده و اساسی در ایجاد بندر خشک، مکان یابی درست آن است.
آیین‌نامه اجرایی ایجاد و فعالیت بنادر خشک معیارهای زیادی را در این باره مشخص کرده که 'دسترسی آسان به شبکه ریلی و راه‌های شریانی کشور، قرار داشتن در مسیرهای ارتباطی به بنادر دریایی و مسیر بارهای جاده‌ای، هوایی و ریلی، نزدیکی به مراکز تولید و مصرف انبوه کالا و مناطق ویژه و آزاد اقتصادی کشو' از مهمترین آنهاست.
نیک کردار هم تاکید دارد که با توجه به تکمیل راه آهن غرب کشور در بهار 96 می‌توان یکی از نقاط نزدیک به این مسیر ریلی را برای تاسیس بندر خشک کرمانشاه انتخاب کرد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمانشاه 'شهرک صنعتی زاگرس' را یک مکان مناسب معرفی کرد و با اشاره به خالی بودن هزار هکتار از مساحت آن گفت: این شهرک در کنار ایستگاه بار راه آهن و مجاورت بزرگراه‌ها کرمانشاه به بیستون است و یک شرایط بسیار خوبی برای ایجاد بندر خشک دارد.
فرودگاه بین المللی شهید اشرفی استان کرمانشاه هم کمتر از 10 کیلومتر با این شهرک فاصله دارد که یک امتیاز دیگر برای آن محسوب می شود.
نیک کردار گفت که می‌توان در این شهرک حدود 50 هکتار زمین را آماده و فنس کشی کرد و تجهیزات و زیرساخت‌های بازرسی و گمرک را در آن مستقر نمود.
به گفته او، در این زمینه هیچ منعی هم برای ورود بخش خصوصی وجود ندارد و متقاضیان سرمایه گذاری می توانند در این طرح سودآور و اشتغالزا ورود کنند.
البته عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی گفته است که حاکمیت بنادر خشک باید در اختیار دولت باشد اما می توان غرفه ها و تأسیسات آن را در شرایط رقابتی به بخش خصوصی واگذار کرد.
** ایجاد هزاران شغل جدید در استان
به گفته معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمانشاه، کالاهای وارداتی به کشور از بندرعباس، قبل از انجام امور گمرکی به وسیله قطار به بندر خشک استان کرمانشاه منتقل و در آنجا باراندازی و پس از بازرسی و ترخیص گمرکی به مقصد موردنظر منتقل می‌شود.
نیک کردار معتقد است که ایجاد بندر خشک یک کار کاملا خدماتی است و در صورت تاسیس آن، هزاران شغل جدید در استان ایجاد می شود.
رشد سرمایه گذاری در استان کرمانشاه، ایجاد ارزش افزوده، توسعه صادرات، تثبیت جایگاه استان به عنوان مرکز واردات و صادرات غرب کشور و توسعه مسیرهای حمل و نقل از دیگر مزیت های ایجاد بندر خشک برای استان کرمانشاه است.
** فرصت اندک و رقیب زیاد است
استان کرمانشاه دسترسی جاده ای مناسبی به استان های کردستان، همدان، لرستان و ایلام دارد و می تواند در کوتاه ترین زمان ممکن به تولید کننده ها و جمعیت مصرف کننده استان های همسایه دسترسی پیدا کند.
همچنین همسایگی با کشور عراق به عنوان یک بازار مصرف بزرگ با دسترسی سریع و همزمان به 15 تا 18 میلیون نفر از جمعیت کرد و عرب نشین این کشور، یک امتیاز بی نظیر برای صادرات کرمانشاه ساخته است.
هر یک از این مزیت ها یک 'فرصت طلایی' بالقوه است که تاسیس بندر خشک می تواند به شکوفایی آنها کمک کند و سرآغاز تحول در اقتصاد و اشتغالزایی استان باشد.
طبیعی است که هرگونه تعلل و غفلتی در نهایی کردن امتیاز بندر خشک استان و به تاخیر انداختن اجرای آن، به معنی از دست رفتن این فرصت های طلایی و شاید باختن کل قافیه باشد؛ زیرا هم اکنون برخی نماینده ها و مسوولان سایر استان ها از جمله لرستان هم به دنبال ایجاد بندر خشک هستند.